آخرین قسمت از سیستم گوارش بدن، روده ها هستند. مواد غذایی بعد از هضم در معده، باید وارد روده ها شوند تا جذب بدن گردند. در این زمان، مواد اضافی، غیر قابل هضم و… در روده ها به مدفوع تبدیل شده و از بدن خارج می شوند. لذا یکی از دلایل نیاز به آزمایش مدفوع، بررسی وضعیت گوارش بدن است. نوع ماده خارج شده می تواند حقایق زیادی را فاش کند. برای مثال آیا می دانید اگر در مدفوع شما خون دیده شود نشانه چیست؟ و یا اینکه چرا مدتی است به یوبست مبتلا شده اید؟ حتی بای بررسی وضعیت انگل های سیستم گوارش نیز لازم است آزمایش مدفوع انجام گیرد. البته این بدان معنا نیست که متخصص در اولین معاینه لزوم انجام آزمایش مدفوع را ضروری بداند. زمان انجام بسته به نوع بیماری و شرایط بیمار متفاوت خواهد بود.

علت درخواست آزمایش مدفوع چیست؟

آزمایش مدفوع یا Stool exam جهت بررسی سیستم گوارشی و همچنین بررسی وجود انگل ها درخواست می شود. انجام آزمایش مدفوع تنها برای شناخت مشکل نیست، بلکه از دیدگاه غربالگری این کار به رفع مشکلات موجود در بدن از طریق تحقیق و ارزیابی کمک می کند. شکل و قوام مدفوع، رنگ، بو، آنالیز مواد حل شده در آن می تواند اطلاعات مهمی می توان به دست آورد. این آزمایش به دو صورت ماکروسکوپی و میکروسکوپی انجام می شود:

بررسی ماکروسکوپی آزمایش مدفوع:

بررسی ماکروسکوپی آزمایش مدفوع یعنی رنگ، شکل، کش آمدن (موکوس ) نمونه گزارش می شود. به این صورت که به محض رسیدن نمونه‌های آزمایش مدفوع به آزمایشگاه، از نظر ماکروسکوپی بررسی می شود. توجه داشته باشید خصوصیات ماکروسکوپی مدفوع در تشخیص حایز اهمیت می باشد. در ادامه به اصطلاحات برگه آزمایش مدفوع اشاره می شود:

اصلاحات مختص شکل مدفوع:

Formed یا F یا شکل دار (معنی formed در آزمایش مدفوع به معنای مدفوع شکل دار است)

Soft یا S یا نرم (معنی soft در آزمایش مدفوع به معنای مدفوع نرم است)

Loose یا L یا شل (معنی loose در آزمایش مدفوع به معنای مدفوع شل است)

Watery یا W یا آبکی

نمونه دارای موکوس = M یا  Mocoid

نمونه دارای خون =B یا  Bloody

اصلاحات مختص به رنگ مدفوع:

قهوه ای Brown

سیاه Black

زردYellow

سبز  Green

سفیدWhite

موکوس Mucus

برای بررسی موکوس نمونه آزمایش مدفوع، توسط یک آبسلانگ قسمتی از یک نمونه را برمی‌دارند. در حین برداشت، وضعیت و حالت کش آمدن نمونه را بررسی و گزارش می‌دهند.

بررسی میکروسکوپی آزمایش مدفوع:

معمولا بررسی میکروسکوپی این آزمایش متشکل از سه مرحله جداگانه شامل مراحل زیر می باشد:

تهیه گسترش مستقیم

روش های تغلیظ نمونه

روش های رنگ آمیزی دائمی

چند نکته قابل توجه قبل از انجام آزمایش مدفوع:

یک هفته قبل از انجام آزمایش از مصرف روغن کرچک ، روغن‌‌های معدنی ، بیسموت ، شربت‌‌های حاوی منیزیم ، ترکیبات ضد اسهال ، تنقیه با باریم و آنتی بیوتیک‌ها و همچنین مواد مورد استفاده در رادیو گرافی خودداری کنید

در هنگام تهیه نمونه حتما از بخش بلغمی یا خونی مدفوع داخل ظرف آزمایشگاه جمع آوری شود.

برای آزمایش مدفوع توجه داشته باشید ناشتایی نیاز نیست.

نمونه های مدفوع حداکثر تا 2 ساعت در یخچال قابل نگهداری است. نمونه هایی را که نمی توان به فاصله 2 ساعت از نمونه گیری کشت داد، باید در محیط انتقالی قرار داده و سریعا در یخچال نگه‌داری نمود.

انواع آزمایش مدفوع:

آزمایش مدفوع یک آزمایش ساده در عین حال حایز اهمیت می باشد که اطلاعات مهمی را در اختیار می گذارد. آزمایش های مختلفی با نمونه مدفوع قابل انجام است که شامل موارد زیر می باشد:

• آزمایش مدفوع خون مخفی Occult blood
• آزمایش کشت مدفوع و شناسایی انگل های گوارشی
• Culture, ova and parasites
• آزمایش چربی مدفوع Fecal fat
• کشت های ویروسی آزمایش مدفوع Viral cultures
• تست لاکتوفرین آزمایش مدفوع Lactoferrin
• تست هلیکو باکتر پیلوری آزمایش مدفوع Helicobacter pylori stool antigen