هپاتیت چیست؟ علائم، انواع و راه‌کارهای درمانی آن

هپاتیت (hepatitis) نوعی التهاب کبد است که مصرف الکل، عوارض داروها، بیماری خودایمن و برخی از سموم آن را به وجود می‌آورند. در بین تمامی موارد موثر عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علت بروز هپاتیت محسوب می‌شوند.

متخصصان ویروس هپاتیت را که عامل اصلی التهاب کبدی به‌شمار می‌آید در 5 گروه A، B، C، D و E دسته‌بندی می‌کنند. کبد در عملکردهای حباتی بدن همچون متابولیسم نقش مهمی دارد. این عضو بدن که در قسمت فوقانی راست شکم قرار گرفته با تولید صفرا برای هضم غذا، فیلتر کردن سموم، دفع کلسترول، هورمون‌ها و عوارض دارو، تجزیه کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها، فعال‌سازی آنزیم‌های ضروری، ذخیره گلیکوژن، مواد معدنی و ویتامین‌ها به عملکرد بهتر بدن کمک می‌کند. اگر شما هم کنجکاو شده‌اید هپاتیت چه نوع بیماری است همراه ما باشید تا در این مقاله از مجله درمانکده انواع hepatitis، علائم رایج و نحوه درمان آن را معرفی کنیم.

هپاتیت چیست؟

به وضعیت التهابی کبد hepatitis می‌گویند. عفونت ویروسی عامل اصلی بروز این بیماری است اما می‌توان عوامل دیگر همچون نتیجه ثانویه داروها، سموم، الکل و بیماری هپاتیت خودایمن را در ایجاد آن موثر دانست. نوع خودایمنی این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن علیه بافت کبد آنتی‌بادی‌هایی تولید کند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین زده در حال حاضر 354 میلیون نفر در سطح جهان به هپاتیت مزمن B و هپاتیت C مبتلا باشند.‌

هپاتیت یک بیماری التهابی کبدی است که در اثر ویروس ایجاد می‌شود

خوب است بدانید که هپاتیت (hepatitis) یک بیماری خاموش بوده و زمانی علائم آن بروز پیدا می‌کنند که کبد دچار آسیب شدیدی شده باشد.

انواع هپاتیت (hepatitis):

التهاب کبد به صورت 5 گروه A، B، C، D و E هپاتیت دسته‌بندی می‌شود که هر یک توسط ویروس متفاوتی ایجاد خواهند شد. در ادامه با انواع بیماری hepatitis ویروسی آشنا می‌شوید:

هپاتیت A:

این نوع التهاب کبدی بر اثر عفونت ویروس هپاتیت A یا همان (HAV) ایجاد می‌شود و یک بیماری حاد کوتاه مدت به‌شمار می‌آید.

هپاتیت B:

ویروس هپاتیت B یا (HBV) عامل اصلی بروز این بیماری است که به صورت عفونت مزمن و طولانی مدت ایجاد می‌شود. سازمان CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها) تخمین زده تا کنون حدود 826000 نفر در ایالت متحده و حدود 257 میلیون نفر در سراسر جهان با hepatitis B زندگی می‌کنند.

هپاتیت C:

HCV ناشی از هپاتیت C است و در دسته شایع‌ترین بیماری عفونی منتقل شونده از طریق خون قرار می‌گیرد. این بیماری به صورت طولانی مدت و مزمن ظاهر می‌شود.

هپاتیت D:

این بیماری که بسیار نادر است زمانی رخ می‌دهد که فرد به hepatitis B مبتلا شده باشد. درواقع فرد بدون التهاب کبدی از نوع B نمی‌تواند به HDV یا دلتا هپاتیت مبتلا شود. در حال حاضر تنها 5 درصد از افرادی که به HBV مبتلا هستند درگیر hepatitis D شده‌اند.

هپاتیت E:

در مناطقی که بهداشت فردی و اجتماعی رعایت نمی‌شود، احتمال ابتلا به هپاتیت E یا همان HEV افزایش پیدا می‌کند. زیرا این نوع التهاب کبدی بر اثر انتقال از آب دارای ویروس hepatitis E خصوصا آب آلوده به مدفوع انسانی ایجاد می‌شود. این بیماری نوعی عفونت حاد است که برای زنان باردار بسیار خطرناک خواهد بود.

هپاتیت دارای 5 گروه دسته‌بندی شامل A، B، C، D و E است.

در جدول زیر دلایل ایجاد التهاب کبدی ناشی از عفونت ویروسی را مشاهده می‌کنید:

علت ابتلا به هپاتیت غیرعفونی:

این بیماری معمولا نتیجه یک عفونت است اما عوامل دیگری می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. آن‌ها عبارتند از:

• الکل: مصرف بیش از حد این ماده تاثیر مستقیمی بر سلول‌های کبدی می‌گذارد که در طولانی مدت منجر به ضخیم شدن یا ایجاد زخم بر روی کبد همچون سیروز و نارسایی کبدی خواهد شد.
• سموم: استفاده نادرست از داروها و قرار گرفتن در معرض برخی سموم می‌تواند در بلندمدت باعث بروز Hepatitis شود.
• پاسخ سیستم خودایمنی: در برخی مواقع سیستم ایمنی بر علیه بافت کبد حمله می‌کند و باعث بروز التهاب خفیف تا شدید می‌شود. این بیماری در زنان 3 برابر بیشتر از مردان گزارش شده است.

التهاب کبدی غیرعفونی می‌تواند ناشی از مواردی غیر از عفونت ویروسی باشد.

علائم هپاتیت:

hepatitis مزمن مانند B و C معمولا با علائمی همراه نیستند، مگر این‌که عملکرد کبد به‌دلیل آسیب شدید مختل شود. اما افراد مبتلا به هپاتیت حاد پس از گذشت مدت کوتاهی از ابتلا به این بیماری با علائم زیر مواجه می‌شوند:

• خستگی
• درد شکم
• ادرار تیره
• مدفوع رنگ پریده
• از دست دادن اشتها
• علائمی مشابه آنفولانزا
• ماهش وزن غیرقابل توضیح
• زردی پوست و چشم‌ها ناشی از بیماری زردی

هپاتیت مزمن به آرامی روی می‌دهد، بنابراین ممکن است این علائم و نشانه‌ها بسیار خفیف‌ باشند، از همین‌رو معمولا جدی گرفته نمی‌شوند.

هپاتیت C از طریق تماس مستقیم با مایعات آلوده بدن، عموماً از طریق داروهای تزریقی و تماس جنسی منتقل می‌شود.

تشخیص هپاتیت (Hepatitis):

پزشک متخصص عفونی برای درمان بیماری ابتدا باید علت آن را تشخیص دهد. برخی آزمایشات برای ارزیابی دقیق مورد استفاده قرار میگیرند که در جدول زیر مشاهده میکنید:

جدول روش تشخیص hepatitis

درمان هپاتیت

گزینه‌های درمانی بر اساس نوع هپاتیت، حاد یا مزمن بودن آن مشخص می‌شوند. جدول زیر شما را در خصوص درمان دارویی این بیماری راهنمایی می‌کند:

جدول دارودرمانی انواع هپاتیت

راه‌کارهایی برای پیشگیری از Hepatitis:

بهترین روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

واکسن:

• برای پیشگیری از ابتلا به HAV واکسن هپاتیت A موجود است. این واکسن برای کودکان در 12 تا 18 ماهگی تزریق می‌شود و دارای دو مرحله است. بزرگسالان این واکسن را به صورت ترکیبی با نوع B دریافت می‌کنند.
• مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) واکسن هپاتیتB را برای نوزادان توصیه می‌کند. این واکسن دارای 3 مرحله است که در 6 ماه ابتدایی زندگی نوزاد تزریق می‌شود. همچنین کادر درمانی و پزشکی ملزم به دریافت این واکسن هستند.
• تاکنون برای Hepatitis C، E واکسنی ساخته نشده است.
• دریافت واکسن HBV از ابتلا به هپاتیت D جلوگیری می‌کند.