گلبول سفید خون چیست؟

با این که فقط یک درصد از سلول های خونی متعلق به گلبول های سفید است، ولی به دلیل نقش محافظتی که آن ها از بدن در مقابل عوامل بیماری زا دارند، وجود این سلول ها را بسیار مهم کرده است. نام دیگر گلبول های سفید لوکوسیت است که بعد از ساخته شدن توسط مغز استخوان، در آن جا و تیموس وظایف خود را مبنی بر تشخیص عوامل خودی و غیرخودی (عامل خارجی مضر) در بدن را یاد می گیرند.

این گلبول ها به عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب می شوند. به این ترتیب که وقتی ویروس یا باکتری به بدن حمله می کند، این گلبول ها با خروج از رگ های خونی، به بخش مورد نظر حمله کرده و به مبارزه با این عوامل بیماری زا می پردازند. عمر گلبول های سفید ۱ تا ۳ روز است، به همین جهت در مغز استخوان دایم در حال ساخته شدن و ذخیره در بافت های لنفاوی هستند. این گلبول ها بر خلاف گلبول های قرمز دارای هسته می باشند.

خصوصیات گلبول سفید خون :

اولین خصوصیت گلبول سفید خون داشتن هسته می باشد. تکثیر RNA و همچنین تولید پروتئین ها با استفاده از ریبوزوم توسط این گلبول ها انجام می شود. تعداد گلبول های سفید در هر میلی متر مکعب از خون انسان برابر ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ است. اما این تعداد با توجه به حالت های مختلف بدن تغییر می کند. به عنوان مثال تعداد آن ها در زمان استراحت کم و در زمان ورزش کردن زیاد می باشد.

نکته :

در بعضی از مواقع تعداد گلبول سفید خون به طور غیرطبیعی کم یا زیاد می شود که به ترتیب به لکوپنی و لکوسیتوز معروف است. علل مختلفی باعث این فرآیندها می شود که پاسخ به تشنج، حاملگی، زایمان، درد و…باعث زیاد شدن و عواملی چون سوء تغذیه، کم خونی مزمن و… نیز می تواند باعث کاهش تعداد آن ها شود.

تعداد گلبول سفید خون :

طبیعی بودن تعداد گلبول سفید خون بسیار حائز اهمیت است. گلبول سفید خون در نوزادان تعداد زیادی دارد و با افزایش سن از تعداد آن کم می شود. به طوری که تعداد طبیعی این گلبول ها باید در نوزادان در هر میلی متر مکعب خون، ۹۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰، در کودکان به سن کمتر از دو سال برابر ۶۲۰۰ تا ۱۷۰۰۰ و در بزرگسالان باید بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ عدد باشد.

اگر تعداد این گلبول ها در هر سنی از این حد طبیعی کمتر یا بیشتر باشد، نشان دهنده وجود یک بیماری در فرد می باشد. با آزمایشی که به نام آزمایش Complete Blood Count یا CBC خوانده می شود، تعداد این گلبول ها تعیین می شود

افزایش تعداد گلبول های سفید :

بیماری های نقص ایمنی و ناهنجاری های خونی می تواند از عوامل تغییر تعداد گلبول سفید خون باشد. به عنوان مثال عفونت های باکتریایی و اضطراب می تواند تعداد نوتروفیل ها را از حد طبیعی بالاتر ببرد. علت افزایش تعداد لنفوسیت ها، عفونت های ویروسی و سرفه مزمن، علت افزایش تعداد مونوسیت ها، بیماری مالاریا، سل و عفونت های قارچی، علت افزایش تعداد ائوزینوفیل ها، عفونت انگلی، بیماری خود ایمنی و واکنش های آلرژیک می تواند باشد. سرطان، کم کاری تیروئید و آبله هم می تواند تعداد بازوفیل ها در خون را زیاد کند. از عوامل دیگر افزایش تعداد گلبول های سفید می توان به لوسمی مزمن، آلرژی، کشیدن سیگار، آرتریت روماتوئید، بیماری های عفونی ویروسی و باکتریایی، بیماری سیاه سرفه، سوختگی شدید و… را نام برد.